عدم توجه به قنات در باستانشناسی از فروتنی قنات و غفلت ما بوده است
به گزارش خبرنگار جیرفت من: میثم شهسواری دبیر همایش با این پرسش که؛ چرا انجمن باستانشناسی همایش قنات را برگزار کرده، صحبت خود را آغاز کرد و گفت: زیرا قنات یک پدیده انسان ساخت است و هر پدیده انسانی یک پدیده باستانی هم هست.
وی گفت: قنات ها اصیل و قدیمی هستند و اساس تمدن و شکل گیری تمدن. هر جا قناتی هست استقراری هم هست. معمولا ما در باستانشناسی قنات را در نظر نمی گرفتیم و ثبت ملی نمی کردیم که این شاید از فروتنی قنات و غفلت ما بوده است. وی گفت: قنات را هم بعنوان یک سایت باستانشناسی در نظر می گیریم.
محمد برشان محقق حوزه آب و مدیر مرکز قنات استان در این همایش گفت: تمدن در جیرفت به دو صورت رودخانه ای و قناتی شکل گرفته است. هلیل رود، رودخانه ای تمدن ساز بوده است و همچنین رودخانه های شور و ملنتی از این قاعده مستثنی نبوده اند و تمدن و آبادانی حول آنها شکل گرفته است.
برشان در راستای معرفی تمدن قناتی شهرستان جیرفت و عظمت تمدن قناتی این منطقه گفت: در ۶ اسفندماه ۱۴۰۱ دبیرخانه ثبت تمدن قناتی جیرفت بعنوان ششمین دفتر ثبت تمدن قناتی استان کرمان افتتاح شد و امروز دفتر تمدن قناتی در جیرفت کار خود را آغاز کرد.
وی گفت: این دفتر در محل اداره آبیاری جیرفت قرار دارد و در آن اسناد جمع آوری می شود و دلسوزان قنات و قنات داران و قنات یابان به این مرکز مراجعه می کنند.
محمد برشان ثبت ملی قنات ها را هدف و ماهیت دفتر ثبت تمدن قناتی عنوان کرد و گفت: اسناد قناتها جهت ثبت ملی در این دفتر آماده شده و به میراث فرهنگی جهت ثبت ارائه می گردد.
معرفی اسفندقه بعنوان پایگاه ثبت تمدن قناتی شهرستان‌جیرفت
مدیر مرکز قنات استان کرمان اضافه کرد: در این راستا تصمیم گرفته شد بنا به ظرفیت عظیم قنات های اسفندقه، منطقه اسفندقه بعنوان پایگاه تمدن قناتی جیرفت معرفی شود و در ابتدا قنات های این منطقه به ثبت ملی می رسد.
در بلوک و اسماعیلی قنوات تاریخی زیادی وجود دارد
وی با بیان اینکه قنوات بخش بلوک و اسماعیلی در مرحله بعد مورد بررسی قرار می گیرد، افزود: بعد از اسفندقه به بلوک و اسماعیلی ورود کرده و ساماندهی قنوات این محدوده انجام می گیرد..
برشان با اشاره به اینکه در بلوک قنات های تاریخی زیادی وجود دارد، گفت: متاسفانه بسیاری از قنات های منطقه اسماعیلی به دلیل تغییر اقلیم، خشکسالی و حفر چاه های عمیق از بین رفته اند. بنابراین همه هم و غم ما حفظ قنات های منطقه جیرفت است.
قنوات ساردویبه و جبالبارز قدمتی دیرینه دارند
وی همچنین به تحقیقات جامعی پیرامون تمدن قناتی منطقه جبالبارز و ساردوییه اشاره کرد و گفت، قنات های ساردوییه و جبالبارز در جیرفت قدمت بسیار دیرینه ای دارند. شاید بتوان گفت که این قنات ها حماسی اسطوره ای هستند. در قنوات این مناطق نیز تحقیقات را در آینده آغاز خواهیم کرد.
پتانسیل قنات و ثبت آن عامل تقویت گردشگری یک‌منطقه
برشان توسعه گردشگری را نتیجه حفظ قنات و ثبت آن عنوان کرد و افزود: یکی از پتانسیل هایی که حاصل حفظ قنات است و برای ما اهمیت دارد این است که ما در این راستا می توانیم گردشگری قنات را تقویت کنیم. طبق آمار نوروز گذشته بالغ بر شش هزار نفر بازدید کننده از قنات جوپار داشتیم و به همین تعداد و بیشتر از قنات های جهانی اکبرآباد و قاسم آباد بم گردشگران بازدید کردند.
وی افزود: بنابراین پتانسیل قنات و ثبت آن می تواند در جهت شناسایی قنات، کسب درآمد و گسترش گردشگری در یک منطقه بسیار کمک کند، به طوری که شاخص ویژه ثبت تمدن قناتی یک منطقه، حفظ حریم قنات ها و توسعه گردشگری است.
رییس پایگاه جهانی قنات جوپارماهان:
قنات از ابداعات و ابتکارات شگفت انگیز بشری است
امین ماهانی رئیس پایگاه جهانی قنات گوهرریز جوپار ماهان و رئیس اداره میراث فرهنگی ماهان دیگر مهمان این همایش بود که طی سخنانی گفت: قنات یکی از ابداعات و ابتکارات شگفت انگیز بشری است و با اینکه قرن‌ها از ابداع قنات‌می گذرد هنوز تکنیک و وسایل کار همان است که چندین سده قبل بوده. فقط در چند سال اخیر تغییراتی کرده است.
ماهانی افزود: قنات توسط یک‌تفر حفر نمی شود بلکه حاصل تلاش جمعی است.
وی ایجاد قنات را زمانبر عنوان کرد و گفت: بعنوان مثال قناتی در دوره زندیه ایجاد شده و در دوره قاجار به سطح زمین آمده است.
انتهای خبر/