به گزارش خبرنگار سرویس اجتماعی «جیرفت من» مگذاری روز جهانی محیط زیست در ۵ام ژوئن (۱۵ خرداد)، فرصتی را جهت فرهنگ سازی و ارتقاء سطح دانش شهروندان در زمینه مضرات استفاده از پلاستیک و کیسه‌های نایلونی مهیا نموده است تا توجهات را به این مهم جلب نماید.
زمین بعنوان تنها زیستگاه ما در محاصره آلودگی ناشی از پلاستیک ها قرار گرفته است. این مساله سلامتی انسان و ادامه حیات کره زمین را با مخاطره جدی روبرو ساخته و نگرانی های بسیاری را ایجاد کرده است. از خیابان گرفته تا بیابان، از رسوبات کف دریا و صخره‌های مرجانی میلیون ساله تا بلندای قله اورست و ماکالو، کیسه های پلاستیکی همه جا دیده می شوند. شاید هیچ محصولی به اندازه ی پلاستیک تا این اندازه زشتی مصرف گرایی بی حد و مرز را به بشر نشان نداده است.
بر ماست تا به عنوان حافظان محیط زیست، در راستای کاهش مصرف پلاستیک، نقش فعال و برجسته ای در جهت دانش افزایی و آگاهی بخشی به مردم و جامعه ایفا نماییم. تبلیغات رسانه ای و گذراندن واحد درسی مرتبط در مدارس و دانشگاه ها نیز نقش موثری در انتقال فرهنگ کاهش تولید و مصرف زباله های پلاستیکی در بین عموم اقشار جامعه خواهد داشت. در این نوشتار نمی شود از نقش مهم رسانه در ترویج فرهنگ “کاهش مصرف پلاستیک” غافل شد، زیرا که بی تردید در جهان کنونی و عصر اطلاعات، نهاد رسانه بیشترین نقش را در آکاه سازی جوامع به عهده دارد که متاسفانه آن طور که باید به این مقوله نپرداخته است. در ایران تشکل های مردم نهاد گام های خوبی در این زمینه برداشته اند. اما نیاز به اراده ای ملی است.
امروزه استفاده فراوان از ظروف پلاستیکی در جشن ها و مراسمات به وضوح مشاهده می شود که متاسفانه رهاسازی آنها در سطح خیابان و محلات، علاوه بر مشکلات آلودگی، زشتی منظر را نیز در پی دارد. نایلون‌های پلاستیکی و دیگر ظروف یکبار مصرف قریب ۵۰۰ سال طول می کشد تا تجزیه شوند که میراث بدی برای آیندگان این سرزمین است و ما را امانت داران خوبی در اندیشه آنها به یادگار نخواهد گذاشت. سالانه هزاران گونه از جانوران آبزی و پرندگان دریایی بر اثر خوردن کیسه های پلاستیک می میرند و بر اساس گزارش ها، تا سال ۲۰۵۰ پلاستیک‌های اقیانوس‌ها از ماهی‌ها بیشتر خواهند شد.
نکته قابل تامل اینکه آلودگی پلاستیکی بیشتر در کشورهای در حال توسعه و با اقتصادهای ضعیف تر، دیده می شود، جایی که سیستم های جمع آوری و تفکیک زباله عموما از کارامدی لازم برخوردار نبوده و یا اصلا وجود ندارند. تفکیک زباله ها در مبدا و بازیافت آن، نیز امری حیاتی بوده و نیازمند توسعه زیرساخت، فرهنگ سازی و اعمال قانون و برخورد با متخلفین و مخربان محیط زیست است.
بی تردید کنترل مصرف پلاستیک در سطح جهانی نیازمند یک عزم جدی و یک معاهده الزام آور است تا کشورها را در برابر تولید، استفاده و فراوری محصولات پلاستیکی متعهد سازد؛ و در سطح داخلی نیز نیازمند یک نهضت ملی در جهت کاهش الودگی های پلاستیکی می باشیم. در حال حاضر برخی کشورها سیاست های کاهش و ممنوعیت تولید و استفاده از کیسه های پلاستیکی را در پیش گرفته اند و برخی دیگر برای استفاده از انواع کیسه‌های پلاستیکی مالیات وضع نموده اند.
اما بدون شک در بی تفاوتی حاضر در عصر ما، راه برون رفت از معضل پلاستیک، تنها در اصلاح مصرف گرایی مصنوعات پلاستیکی و استفاده از مواد زیست تجزیه پذیر است، چراکه سوزاندن آنها منجر به انتشار گازهای سمی در اتمسفر شده و دفن زباله های پلاستیکی نیز به دلیل تجزیه آرام و زمانبر شدن آن در محل های دفن، منجر به تشکیل شیرابه سمی و نفوذ به منابع آب و خاک منطقه خواهد شد. از این رو، این مسئولیت اجتماعی بر دوش هرکدام از افراد جامعه است تا با اصلاح الگوی مصرف، در سطح خانواده و جامعه، نسبت به حفظ محیط زیست و سلامتی خود کوشا باشیم.
نویسنده: مجتبی سلیمانی ساردو
عضو هیات علمی دانشگاه جیرفت
دکتری منابع طبیعی
۱۸ خرداد ۱۴۰۲
انتهای خبر/